Hayat Öyküsü
Frankl 1905 yılında Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Yaşadığı hayatta bir anlam bulmak çocukluğundan beri onun için çok önemli bir mesele olmuştu. Bu merak da onun geleceğini büyük ölçekte şekillendiren şey olmuş durumda. Bu anlam arayışından yazımın devamında ayrı bir bölüm olarak bahsedeceğim. Şu an Viktor’un hayat öyküsüne odaklanmamız çok daha verimli olacak!
Frankl daha 15 yaşında iken Freud ile mektuplaşmaya başlamış ve bu doğrultuda birçok başarıya imza atmıştır. Genç yaşında konferanslar yapmış ve dergilerde yazıları yayınlanmıştır. Sonrasında Viyana’da psikiyatri eğitimini tamamlamış ve nihilizme zıt bir bakış açısı geliştirmiştir.
Bu kadar verimli ve başarılı giden bir süreçte başına gelebilecek en büyük olaylardan biri ile karşı karşıya kaldı: toplama kampı gerçeği! 1943 yılında ailesi ile birlikte tutuklanarak toplama kamplarına götürüldü ve hayalini kurduğu tüm gelişme serüvenleri sekteye uğradı.
Nazilerin evliliği yasaklamasından önce Tilly ile evlenmiştir fakat çocukları daha doğmadan hayattan koparılmıştır. Frankl 1946 yılına kadar yaşam ve ölüm arasında bir çizgide hayatına devam etmiştir. Her an gaz odalarına götürüleceği endişesi ile geçirdiği 3 yılın ardından hürriyetine kavuşmış fakat neredeyse tüm ailesini gaz odalarında kaybetmiştir (İnsanın Anlam Arayışı: Viktor Frankl Kimdir?, n.d.).
Zaten anlam arayışını hayatında büyük bir yere koyan Frankl bu deneyiminden sonra çok daha fazla “anlamlı bir hayata” odaklanmıştır. Savaş & Soykırım sonrası insanlara daha anlamlı ve yaşanabilir bir hayat bırakabilmek için de bu eksende yeni bir terapi yöntemi geliştirmiştir. Şimdiki bölümde bu yöntemden bahsedeceğim.
Logoterapi
Bu terapi yöntemi temelde felsefi olgulara dayalı olduğu için anlaması diğer yöntemlere nazaran daha güç denebilir. Logoterapi genel manası ile varoluşçu analiz ile ele alınır ve neredeyse birleşmiş tek bir kavramı ifade ederler. Diğer kaynaklarda “3. Viyana Ekolü” olarak da karşımıza çıkabilen bu kavram anlam odaklıdır. Frankl’a göre insanın içinde tinsel -ruhsal- bir ben bulunur ve insan bu noktada anlam arayışı içindedir. Viktor çocukluğundan beri kendisinin de içinde bulunduğu anlamlandırma yolculuğunu artık çok daha bilimsel ve kavramlarla yapmaya başlamış da denebilir. Zaten terapinin adı da Türkçeye çevrildiğinde direkt “Anlam Terapisi”dir. Bu da demek oluyor ki Frankl insanı çok daha derin bir şekilde analiz etmek ve daha iyi bir ruhsal duruma getirmek için çabalamaktadır.
Kısaca anlatmak gerekirse logoterapi herkesin içinde bir anlam bulma yatkınlığı olduğunu kabul eder ve bu bireysel & özel anlama ulaşmak için belli yöntemler uygular. Sonucunda eğer bireyler kendi anlam arayışlarını başarılı bir şekilde sonuçlandırabilirlerse de mutlu olabilirler. Bu şekilde de nihilizm, fobiler ya da tembellik gibi insan ruhunu yoran durumlardan uzaklaşmış ve anlamlı bir hayat için adım atabilmiş olurlar (Logoterapi nedir? | Logoterapi Eğitimi | Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitimi | Psikoterapi & Varoluş Analizi, n.d.).
Frankl’ın En Bilinen Eseri: “İnsanın Anlam Arayışı”
Frankl bu kitabında toplama kampında edindiği deneyimleri gerçek dünya ile bağdaştırarak okura sunuyor. Ve bu yol ile de insanları ne amaçla yaşadıklarını sorgulamaya itiyor. Yaşadığı bunca trajik olayı bir zafere dönüştürmek onun için çok önemli bir mesele haline gelmiştir. Bunu yapmanın en önemli yolu da bu acılara anlamlar yüklemek ve acıları bu şekilde göğüslemek olmuş. Kendisini bu trajedi çukurunun içinden bu yol ile kurtardığının farkına vardığında da diğer insanlara da aynı yolu aktarmak ve farkındalık yaratmak görevini üstlenmiştir. Yazdığı bu kitap ile de hala bu misyonunu devam ettirmekte!
Anlayacağımız üzere Frankl çocukluğundan beri nihilizm akımına zıt bir fikir dünyasına sahip olmuş ve yıllar geçtikçe bu zıtlığı ona yeni kapılar aralamıştır. O da insanlara bu kapının yönünü göstermiş ve herkesin kendine özel bir anahtarı olduğunu vurgulamıştır (Frankl, n.d.).
Şimdi sizleri Viktor ile yalnız bırakmak istiyorum, aradan çekiliyorum. Tamamen konuşma sırası onda:
“Yaşamak acı çekmektir ve hayatta kalmak acıda bir anlam bulmak demektir.”
Boş bir odaya belli bir miktarda gaz verildiği zaman, oda ne kadar büyük olursa olsun, gaz odanın tamamına yayılır. Ne kadar küçük ya da büyük olursa olsun, acı da insanın ruhuna ve bilincine tamamen yayılır. Dolayısıyla insanın çektiği acının “büyüklüğü” kesinlikle görecelidir.” Frankl.
İşin özü hayat herkese aynı acıları ve deneyimleri sunmaz fakat herkesin bu acıların üstesinden gelebilmek için aynı kavrama ihtiyacı vardır: anlam! Korkmayın herkes aynı durumda, o zaman son sözümüz Rilke’nin şu sözü olsun:
“Halledilecek ne çok acı var!” (Wie viel ist aufzuleiden!)
KAYNAKÇA
Logoterapi nedir? | Logoterapi Eğitimi | Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitimi | Psikoterapi & Varoluş Analizi. (n.d.). Logoterapi Eğitimi | Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitimi | Psikoterapi & Varoluş Analizi. https://www.logoterapi.org/logoterapi-nedir
İnsanın Anlam Arayışı: Viktor Frankl Kimdir? (n.d.). leblebitozu | Sadece kaliteli içerik! https://www.leblebitozu.com/insanin-anlam-arayisi-viktor-frankl-kimdir/
Frankl, V. (n.d.). İnsanın Anlam Arayışı – Viktor Frankl. Kitap Özetleri – YazarOkur Kitap. https://kitap.yazarokur.com/insanin-anlam-arayisi
