Özelde işçi, genelde insan haklarına temas eden önemli bir tarihtir 1 Mayıs. Kapitalizmin insan doğasına aykırı çalışma şartlarını dünya çapında bir hareket başlatarak daha insani seviyelere taşımaya çabalayan insanların direnişini sembolize eder. Marx’ın (2013) ifade ettiği üzere, toplumun herhangi bir müdahalesi olmadığı müddetçe işçilerin sağlıkları ve genel ihtiyaçları sermaye tarafından göz ardı edilmeye meyyaldir. 19. yüzyılda insanların bunu bizzat yaşayarak deneyimlemesi sonucu ilk olarak Avustralya’da taş ve inşaat işçilerinin günlük çalışma süresini 8 saate indirme amacıyla yürüyüş düzenlemesi büyük yangının ilk kıvılcımı oldu. Sonrasında Amerika’daki işçilerin 1 Mayıs 1886 tarihi itibarıyla 8 saat günlük çalışma süresini yine o tarihte gösteri düzenleyerek talep etmesi, her ne kadar sert bir müdahaleye maruz kalsa da ilerleyen yıllarda hareketin daha da önem kazanıp sonuç alınmasına vesile olmuştur. Alınan sonuçların en belirgini de yine eylemlere konu olan günlük 12 saate varan çalışma süresinin 8 saate düşürülmesinin birçok ülkede kabul edilmesidir. İşçi sınıfı ve emekçiler bu gelişmelerden sonra 1 Mayıs’ı İşçi ve Emekçi Bayramı olarak ilan edip seslerini her yıl duyurmaya devam etmektedirler.
Tarih boyunca 1 Mayıs gösterileri ülkemiz de dâhil dünyanın pek çok yerinde her ne kadar olaylı geçse de yer yer kanlı olaylara sahne olsa da kutlanmaya devam edilmektedir. İşçi ve emekçilerin birlik olduklarında değişime kapı aralayabildiklerini, haklarını savunmalarının gerekliliğini, daha insani koşullar altında ve çalışma süreleri içerisinde, kapitalizmin çarkında çürümeye yüz tutmuş, kimliği kaybolmuş basit parçalar olmaktan ziyade çalışan ve emek veren dinlenmeye, güvenliğe ve hayatta bir yer edinmeye haklarının olduğunu hatırlatan, dolayısıyla hem bireyin hem de toplumun gücünü yansıtan kıymetli bir gün olma niteliği taşır.
İçinde yaşadığımız sistem ya da şartlar ne olursa olsun insan hak ve özgürlüklerinin ön planda tutulması gerektiğini hatırlatır 1 Mayıs bize. Hak ve özgürlüklerin suistimalli hiçbir zaman dünya üzerinden tamamen silinmemiş olup günümüzde de birçok alanda görülebilen bir olgudur. Toplumun hangi sınıfından olunursa olunsun bu hak ve özgürlüklerin savunucusu olabilmek ve elimizden geleni en düzgün ve uygun şekilde gösterebilmek adına ihtiyaç duyulan öz güveni ve cesareti destekleyecek örnek niteliği taşıyan bir gün olarak bakabiliriz 1 Mayıs’a. İşçi ve Emekçi Bayramımız kutlu olsun!
1 Mayıs Marşı – Cem Karaca
Kaynakça
Labor Day is May 1. (2015). https://jacobin.com/2015/09/labor-day-may-first-
american-labor-movement-haymarket/
Marx, K. (2013). Kapital I. Cilt. (M. Selik ve N. Satlıgan, Çev.). İstanbul: Yordam Yayınları.
