“Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oyun oynar.”
– Garry Landreth.
Oyun, çocuklar için sadece bir eğlence aracı değil, aynı zamanda bir iletişim yöntemidir. Oyun terapisi üzerine konuşmadan önce, çocuklar için oyun oynamanın önemi ve faydalarından bahsetmeyi değerli buluyorum. Yetişkinler için konuşmak ne ifade ediyorsa çocuklar için de oyun oynamak aynı anlama sahiptir. Çocuklar oyun yoluyla düşüncelerini karşı tarafa aktarırlar. Oyun, çocukların duygularını düzenlemelerine, sağlıklı iletişim kurmalarına yardımcı olur. Çocuk oyun yoluyla bazen korsan, bazen anne-baba, bazen bir savaşçı, asker, bazen de bir masal kahramanı olabilir. Bu da çocuğun hayal gücünün gelişmesine katkıda bulunur. Çocuk, oyun yoluyla sosyalleşir ve bu sosyalleşme çocuğun dil
gelişiminden sosyal-duygusal gelişimine kadar her açıdan gereklidir.
“Oyun, kendisini ifade etmenin en doğal aracı olduğu için çocuk gerginlik, hayal kırıklığı, güvensizlik, saldırganlık, korku, kafa karışıklığı ve şaşkınlık gibi birikmiş duyguları oyun yoluyla dışarı aktarma fırsatı bulur.” (Axline, 1969)
Çocuğun oyun hakkı, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Madde 31.1’de düzenlemiştir. Bu madde şunu açıklar: “Taraf devletler, çocuğun dinlenme, boş zaman değerlendirme, oynama ve yaşına uygun eğlence (etkinliklerde) bulunma ve kültürel ve sanatsal yaşama serbestçe katılma hakkını tanırlar.’’ Çocuklar, düşüncelerini ve duygularını yetişkinler gibi aktaramadığı için bu duygu ve düşüncelerin dışavurumunu, oyun yoluyla görebiliriz. Oyun terapisi, 2-12 yaş aralığında uygulanan, çeşitli oyun ve oyuncakların yardımıyla, çocukların
rahat bir ortamda, kendilerini ifade etmelerini sağlayan bir psikolojik yaklaşımdır. Oyuncaklar aracılığıyla duygusal sorunlar somutlaşır, oyun terapistinin dokunuş yapacağı bir şekle bürünür. Bu yaklaşımı oyun terapisi eğitimini tamamlamış, uzman psikologlar uygulayabilir. Bu terapiyi uygulayan uzmanlara “oyun terapisti” adı verilir. Oyun terapisine başvurmayı gerektirecek pek çok durum vardır: Özel öğrenme güçlükleri, anne-babası boşanma sürecinde olan, boşanmış ebeveynlere sahip olan, hiperaktivite, kardeş kıskançlığı, taciz, istismar, fobiler, kaygı, takıntılar, depresyon, uyku ve beslenme problemleri, fiziksel veya psikolojik şiddet, yas ve ölüm bunlardan bazılarıdır. Daha pek çok durumda oyun terapisi kullanılabilir.
Oyun terapisinin çeşitli yöntemleri vardır: Çocuk Merkezli Oyun Terapisi, Deneyimsel Oyun Terapisi, Filial Oyun Terapi, Theraplay Terapi, Kum Tepsisi Terapisi. Bu yöntemler daha da çeşitlendirilebilir. Hangi yöntemin hangi çocuğa uygulanacağına uzman karar verir. Çocuktan çocuğa, vakaya ve duruma göre yöntemler değişebilir. Oyun terapisinde yaygın olarak kullanılan terapi yöntemleri çocuk merkezli oyun terapisi ve deneyimsel oyun terapisidir.
“Bence tüm çocukların tırmanmak için kendi tepeleri olmalı. Ve bence tüm çocukların gökyüzünde sadece kendilerine ait bir yıldızları olmalı. Ve bence tüm çocukların kendilerine ait bir ağaçları da olmalı. Bence böyle olmalı.” (Axline, 1986)
KAYNAKÇA
Axline, V. M. (1969). Oyun terapisi. Panama Yayıncılık.
Axline, V. M. (1986). Benliğini arayan çocuk. Panama Yayıncılık.
DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü. Oyun terapisi. DBE. https://www.dbe.com.tr/tr/cocuk-ve-genc/8/oyun-terapisi/
Uzaktan Eğitim. Oyun terapisi yöntemleri nelerdir? Oyun neden önemlidir?https://www.uzaktanegitim.com/blog/oyun-terapisi-yontemleri-nelerdir-oyun-neden-onemlidir
